Corpus of Electronic Texts Edition
Annála Connacht (Author: [unknown])

Annal 1225


6]

1225.1

Calann Enair for Cetain & xviii. fuirri, m.ccxx.quinto
7] In x.mad bliadain don cical noidecda hi & in tres x. don cical
8] indictionis & solarda hi.


9]

1225.2

Amlaib h. Beollan arcinnech Droma Cliab, sae n-enig & tigi
10] aiged Erenn, do ecc in bliadain-sin.


11]

1225.3

H. Mailbrenainn abb manestrech na Builli do ecc do cuislinn.


12]

1225.4

Comergi mor du ergi la Toirrdelbach mac Ruaidri & la
13] hOed mac Ruaidri & la hOed h. Neill do chosnam coicid re
14] hOed mac Cathail Crobdeirg, tre forcongra Duinn Oicc Mec
15] Airechtaig rigtuisig tSil Muredaig, i ndigail a feraind & a aicidechta
16] do bein de, & o ro inta-som do intatur Connachta uli .i.
17] Sil Muredaig & Iarthar Connacht ba Oed h. Flaithbertaig ri
18] Iarthair Connacht, acht Mac Diarmata nama .i. Cormac mac
19] Tomaltaig.


20]

1225.5

Cid tra acht tanicc Aed h. Neill leo co lar tSila Muredaig
21] & ass-side co Fedaib Atha Luain, co rrabatur da oidche oc
22] Mullach hUainide, & du lomaircsid Loch Nen & cur ruccsat
23] seota h. Conchobair leo ass. Accus tancatur ass-side cu Carn
24] Fraich & do rigatur Toirrdelbach mac Ruaidri ann sin, & do
25] imtig Aod O Neill da tig iar sin. Uair robo tarisi le macaib
26] Ruaidri a n-airecht fein arna cuired do cech oen fo leth dib-sin,
27] acht mad Cormac mac Tomaltaig Meic Diarmata & Dauith h.
28] Flainn & a aes grada archena.


29]

1225.6

Dala immorro Aeda meic Cathail Crobdeirg dochuaid i
30] nn-ucht Gall, {folio 2a}& dorala co sodanach do-som. Uair is ann
31] batur Gaill Erenn for cuirt moir hoc Ath Luain & ba cara do-sam
32] cech oen dib trena athair & tremit fein. Ar ba hacmaingech
33] tuarasdail & tindlaicti e-sim & a athair reme doib.


p.10


1]

1225.7

Tuc-som leis tra in Iustis & Goill Erenn in neoch roba
2] lor leis dib, & ro erig Dondchad Carprech h. Briain cona sochraiti
3] leis & Ua Mailsechlainn cona sochraiti.


4]

1225.8

Is and sin do teichetur lucht Moigi hAe & na Tuatha i
5] lLuignib rempo & hi Tir nAmalgaid rea mbuaib & rus facsat meic
6] Ruaidri cin tsochraite cin tinol oirechta, & ni raba ina farruth
7] taissig na rigdamna dib acht mad gilli ech & gilli fritholma.
8] Tancatar meic Ruaidri rempa co Cill Cellaig & beccan sluaig &
9] rigdamnad mar oen riu do bith ar cul a mbo & a n-innile.


10]

1225.9

Dala meic Cathail Crobdeirg immorro cona Gallaib do
11] indsaig iat-som mar a raibi Toirrdelbach cona toisechaib & ni
12] raibi acht gilli ech & fosluag mar oen riu. Uair dochuaid Aed
13] mac Ruaidri & mac Murcertaig & Domnall h. Flaithbertaig &
14] Tigernan mac Cathail Micuran & meic Toirrdelbaig meic Ruaidri
15] do anacal bo & muintire Fergail h. Taidc tuc comlugi riu;
16] & is amlaid ro bai-seicc, conid e Connachtach dochoid dara
17] comluigi ar tus re macaib Ruaidri, & tucustur mac Cathail
18] cona Gallaib d'anacal a bo & a muintire ina cenn-som leis.


19]

1225.10

Is ann sin dorala Gaill hi cend Toirrdelbaig meic Ruaidri.
20] Ro erig-seicc & a thaisig & do chuiredar a fosluag rompa & tancatar
21] as co halaind cin daine do marbad dib. Uair do-anicc Donn
22] Occ Mac Oirechtaig & Flaithbertach h. Flannacan & uathad
23] don rut Eoganach dara n-es.


24]

1225.11

Issin lo-sin dorala siredh hi cenn Echmarcaig Meic Branain
25] & se uathad sochraiti ar lar doiri choilli etir a mnaib & a bu,
26] & doroni-sem antsoidecht engnama oca marbadh{folio 2b}
27] acht ind imarcaid do degdainib do breith fair. Iss ann sin do len
28] Aed mac Cathail Crobdeirg cona Gallaib meic Ruaidri ind
29] oidchi-sin co Miliuc & do bai tri haidchi ann sin ac arcain Lugne
30] ar cech leth immi.


31]

1225.12

Is indochonaich dorala d'U Egra ann sin sith iarna arcain
32] do denam dar cend in becain do faccbad ac Luignib. Iss
33] and do batar meic Ruaidri in tan-sin & a ndruim re Loch Mac
34] Eredaig i nGlinn na Mochart. Is si comurli dorone mac
35] Cathail Crobdeirg dol & a Gaill i ndiaid bo na Tuath & Sil Muredaig
36] & Clainni Tomaltaig slige nachar smuain duine dul du Goll co


p.12


1] brath .i. hi Fid nGatlaig, cur riachtatar Ath Tigi in Mesaig &
2] nochan fuaratur bir na bundsach isin tsligid-sin. Da rarcetur
3] Cul Cernuda & taucatur dilgenn ara buaib & ara dainib isin
4] lo-sin. In neoch docuaid dib isin mag min dib nachar baditt
5] ro harcit & ro marbait. Truag amh sin, cach aen do gab co
6] Dub Chungai ro baditt, & is amlaid dogebthea na cairr cona
7] cessachaib & a llan intib do lenbaib arna mbaduth. Du neuch
8] terna dib o Gallaib acus o badath d'imircechib Clainni Tomaltaig
9] dochodar drong dib hi Tir nAmalgaid & dochuaid h. Dubda
10] fuithib & nir faccaib oenboin acca-side.


11]

1225.13

Dala immorro clainni Ruaidri is i comurli doronsadd
12] ac Loch Mac Feradaig scailed do denam noco scailtis a Goill o
13] mac Cathail Crobdeirg .i. da mac Ruaidri Toirrdelbach & Oed
14] & mac Magnais & Dond Oc do dol a n-ucht I Flaithbertaig a
15] fir comluigi; mac Murcertaig h. Conchobair & Tigernan mac
16] Cathail do dol ar cul a mbo & a muintire & sith do genam tara
17] cend, noco n-imtigtis a Goill o mac Cathail Crobdeirg.


18]

1225.14

Dala immorro na lethe thess do Chonnachtaib nirbo
19] ciuine doib & nirbo suamnige. Uair tancatar Goill Laigen & na
20] Muman & Murcertach h. Briain rempa; tancatar immorro
21] Goill Desmuman & Sirriam Corcaige; {folio 2c}do aircsidur &
22] do marbsadur cech oen ara rucsadar. Rob olcc tra la mac
23] Cathail Crobdeirg a toidecht-sin isin tir. Ar ni he ro chuir iat acht
24] o'tchualatar a fuair an Giustis gona Gallaib d'etalaib do gab
25] tnuth & format hiatt. Is don ruathur-sin ro marbait cetri meic
26] Meic Murchada ar oenlathair. Ba truag tra in setten ro chetaig
27] Dia fon coiced is ferr ro bai a nErinn tes & tuaidh, tair 7 tiar.
28] Ar ni cocled in macocclaech a chele ac crechad & acc arcain
29] acht combad tresee do. Do cuirid tra mna & leinb, faind &
30] oicctigeirn re huacht & re gorta don cocad-sin.


31]

1225.15

Dala immorro Aeda meic Cathail Crobdeirg tanicc remee
32] co Mag nEo & dochotur meic Murcertaig Mumnig ina tech ar
33] comaircib & ar slanaib tar cenn a mbo & a muintire. Dochuaid
34] arnabarach co Cill Meodoin & do comraicsit na tri sluaig do


p.14


1] Gallaib and sin, & is becc narbo lan an coiced uli dib etir Gall
2] & Gaidel.


3]

1225.16

Iss and sin tanicc Aed h. Flaithbertaig ar coraib & ar slanaib
4] maithi Gall & Dondchada Carprig h. Briain a cairdiusae
5] Crist hi tech meic Cathail Crobdeirg & in Giustis & dorigne sid
6] dar cenn a bo & a muintire ris, acus mac Ruaidri do indarba uad.
7] Do imthig mac Cathail Crobdeirg & a Goill mar aen fris cu Tuaim
8] Da Gualann & do leicc imthecht do Gallaib Laigen & Desmuman
9] & do bi a dal fein d'innlacad in Giustis dar Ad Luain. Doronne-sim comurli aili ann sin .i. impo dochom h. Flaithbertaig ar
10] cula, ar nir tharise leis mar do faccaibh e, ar ro batur meic
11] Ruaidri allaniar do Loch aice & a chliamain fein .i. Dond Occ mar
12] aen riu. Iss and ro delig mac Magnusa re maccaib Ruaidri
13] & do innsaig hi Tir nAmalgaid ar cend a bo & a muintire & fuair
14] iat co sodhanach cin creich cin argain, & rucc leis iat i nn-ucht
15] h. Ruairc, & dorigne creich moir ar Pilip Mac Gosdelb{folio 2d}
16] co senamail. Dala immorro Donnchada Charprig h. Briain
17] do chuir maithi a muintiri & a aesa grada remi co n-edalaib
18] mora torthicha bid & etaig & argain bo & ech.


19]

1225.17

Is ann sin dochuaid Aed mac Ruaidri & Eogan h. hEdin
20] ara cind urtharsna uathad do degdainib & nir hanad ann sin ac
21] Mumnechaib re huruad meic inn Ardrig & du luid-sein forra &
22] do gab oes grada Donnchada Charprig & ba trom na hetala do
23] facbait ann sin ac Aed mac Ruaidri. Is ann sin dochuaid Dondchad
24] Carprech da tig & dorigni sid & baiti connell re hAed
25] mac Ruaidri do gab du laim cin toidecht i n-agaid mac Ruaidri
26] aris, dar cenn a aesa grada du lecon as, & niro chomaill-sim
27] sin. Uair do anic arin sluaiged ba nesa a cetuair i nd-agaid mac
28] Ruaidri. Is ann sin tra tanicc mac Cathail Crobdeirg & in Giustis
29] co calad Insi Crema tar es Gall Laigen & Desmuman & Mumnech
30] d'imthecht, & rob ecen d'O Flaithbertaig Inis Crema &
31] Oilen na Cirqi & artrigi inn locha aris do thabairt tar cenn a
32] bo & a muintire.


33]

1225.18

Tanic reme mac Cathail aris co Tuaim Da Gualann &
34] dochuaid reme aris d'inlacad an Giustis & do facaib se uathad
35] do Gallaib maithi & sersenaig imdai aici. Ar nir tharise leis-sem


p.16


1] Connachtach acht mad uathad becc. Tuc-som ann sin maithi
2] inn arechta i llaim Gall i ngell re tuarastal .i. Flaithbertach h.
3] Flannacan & Fergal h. Taidc & sochuidi aili do Connachtaib,
4] & is doib fein rob ecen a fuaslacad.


5]

1225.19

Iss ann sin do erig h. Flaithbertaig aris acus mac Murcertaig
6] & na rigdamnada archenae dochum mac Ruaidri tar es
7] a Gall do imtecht o Aed mac Cathail Crobdeirg, & do chuir mac
8] Cathail techta & scribenna d'innsaigid Gall d'indisin doib in
9] athimpaid & d'iarraid thuillid sochraiti. Do freccrad co soindib
10] e-sim. Uair ba tuillmech na turusa-sin do Gallaib, uair do
11] gebtis etala mora & ni fagbaitis gada na imsergna.


12]

1225.20

{folio 3a}Tuccad Gaill Laigen do-som don dulad-sin ma
13] Uilliam Cras & Macaib Grifin sochuide mor, & o tancatar do
14] innsaig-sim meic Ruaidri dar Tachur siar & do gab reme suas a
15] nIb Diarmata mur a cuala meic Ruaidri do beith cin tsochraiti
16] & cin a lucht comlugi do rochtain chuctha. Is ann sin do chuir
17] Aed mac Cathail Crobdeirg Fedlimid a brathair & maithi da
18] muintir sochraiti moir do Gaillsersenchaib ar creich dochum
19] Eogain h. Edhin ind Uib Fiachrach Aidni & do batur adaig
20] longpuirt ind Ard Rathain do chur na creichi mochtrath arnabarach.


21]

1225.21

Do chuala h. Flaithbertaig & meic Murcertaig & siad ac
22] innsaigid mac Ruaidri Goill do dol ar creich dochum Eogain
23] a fir comlugi & a mbeith ind Ard Raithin. Is hi comurli doronsad
24] innsaigid Ardda Raithin & dolae i cend Gall isin matin
25] mochtrath & in baili du loscad i cenn Gall. Da innsaigset cu
26] maitin iat gur rabatur mochtrath ar faithqi Arta Rathin.


27]

1225.22

Is si comurli doronsat ann sin Tuathal mac Murcertaig
28] Mumnig do chora ar tus isin mbaili mana Gallaib & in neoch
29] da thinecad do Gaidelaib mar aen ris; h. Flaithbertaig & m-Murcertaig imman mbaili imoig.


p.18


1]

1225.23

Is latir dana dacuas isin mbaili ann sin. Is he Gaidel
2] ro frecair mar oen ris Taichlech mac Aeda h. Dubta, & o dochodur
3] co mer dana isin mbali do thechetur Goill sair & siar asin
4] baili & tucad in maidm sair ar Gallaib. Na Gaill immorro dochodur
5] siar ina maidm asin baili, is iat thucc in maidm ar a raibi
6] do Gaidelaib ar cul an baili allamuig. Ni raibi immorro Gaidel
7] bad beodha ina in lucht ara tucad an maidm-sin siar, acht nar
8] cetaig Dia sodhan orra.


9]

1225.24

In lucht dochotur sair asin baili do len Tuathal & Taichlech
10] h. Dubda iat. Do cetloit Tuathal Constapla na nGall &
11] do toit le Taichlech he. Ba sodan mor do mac{folio 3b}aib
12] Ruaidri can beith isin maidm-sin. Is don maidm-sin siar do
13] marbad Mathgamain mac Aeda meic Conchobair Maenmuigi &
14] mac Gillacrist Meic Diarmata & re mac meicc Amlaib meic
15] Airechtaig & Niall mac Fergail h. Thaidcc, & do marbad in ti
16] ro marb he .i. brathair Culen h. Dimusaig.


17]

1225.25

Dala mac Ruaidri immorro ro comraicsed arnabarach re
18] h. Flaithbertaig & re macaib Murcertaig & re Tigernan mac
19] Cathail & re Donn Occ, & tancatar-sin rompa andes co Druim
20] Cenannan. Is ann sin tanicc Aed mac Cathail Crobdeirg cona
21] Gallaib ina ndegaith. Is hi comurli doronnad acca-som cech
22] nech dib d'innsaigid a bo & a muintire & meic Ruaidri d'facbail.
23] Tancatar meic Ruaidri rempa asin tir, uair ni raibi Gaill na
24] sochraiti aili accaib a praipi. Et dochuaid Donn Occ aris & meic
25] Ruaidri a n-ucht Aeda h. Neill. Et nir fas don tsluaiged-sin
26] doib-sim acht in tir do bi ina hoentecli toraid do lot & do lanmilled
27] trempa.


28]

1225.26

Dala meic Cathail iarom do innsaig h. Flaithbertaig &
29] tuc geill & aitiri uad don dulad-sin. Tanicc reme anuas co
30] Qill Meodoin & co Mag nEo i ndiaig mac Murcertaig & Tigernain
31] meic Cathail Micurain & doronsatur sith dar cend a mbo &
32] a muintire, & dochodur hi tech meic Cathail Crobdeirg ar slanaigecht
33] Donnchada Charprig & maithi Gall Erenn. Is cumsanad
34] rangus a less-sin, uair ni raibi qill na thuath a Connachtaib
35] can milled.


36]

1225.27

Iar n-arcnib & iar marbad doine & bo in tire & in talman
37] & iar cur chaich re fuacht & re gorta tanicc teidm morgalair
38] isin tir & isin talmain .i. cenel tescha, tresa folmaigti na bailida


p.20


1] can duine beo do facbail intib, & do thernatis araili on teidm-sin
2] & ba huathad.


3]

1225.28

Flann mac Amlaib h. Fallamain taisech Clainni hUatach
4] do marbad le Fedlim mac Cathail Crobdeirg isin chacad-sin.


5]

1225.29

Amlaib mac Ferchair h. Fallamain taisech {folio 3c} a
6] duthchusa fein is ferr tanic do ecc isin oenmis & a mac do marbad
7] .i. Flann.


8]

1225.30

Tadc h. Findachta fer grada d'Aed mac Ruaidri do
9] marbad la muintir Meic Aedacan ar sired creichi isin cacad
10] cetna-sin.


11]

1225.31

Muredach h. Finnachta taisech Clainni Murthaili do
12] ecc i nd-artrach ar Loch Orpsin & se slan ic dol inn.


13]

1225.32

Conchobar mac meic Taidc h. Cellaig ri h. Mane & Ardgal
14] a brathair, tech do gabail forra diblinaib do macaib Taidc
15] h. Cellaig & a loscad inn .i. fer a duthcusa fein ba ferr enech &
16] engnam & ba lia & ba sochla tanicc.


17]

1225.33

Gilla Corpti h. Mugroin do ecc isin bliadain-sin & a adnacal
18] hi Cunga Feichin.


19]

1225.34

Moel Brigti h. Maicin app Topair Patraic quieuit in
20] Christo, mac oge & ecnaid, & is leis ro tinscanad tempul Topair
21] Patraic & ro forbad a tsanctair & a cruceda co mortsaethar i
22] nd-onoir Patraic & Mure Bantigerna & Eoin & na nApstal.


23]

1225.35

Duarcan h. hEgra ri Luigne & Tadc h. hEgra & Etain
24] ingen Diarmata meic Domnaill h. Egra mortui sunt.


25]

1225.36

Goill & Mumnig do dol for Termann Coelainn & tucad
26] ar na nGall iar sin tre firtain Coelainn.


27]

1225.37

Int arbur oca buain a haithli Feli Brigti & in trebad i
28] n-oenfecht.